पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से कुंडली शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

कुंडली   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक छोटा पेड़ जिसमें सुन्दर फूल लगते हैं।

उदाहरण : मालिन कचनार की डालियाँ झुकाकर फूल तोड़ रही है।

पर्यायवाची : अश्मंतक, अश्मन्तक, इंदुक, इन्दुक, कचनार, कचनार वृक्ष, कुण्डली, युगपत्र, युग्मपत्र, युग्मपर्ण, शातकुंभ, शातकुम्भ

Small East Indian tree having orchid-like flowers and hard dark wood.

bauhinia variegata, mountain ebony, orchid tree

മനോഹരമായ പൂക്കള്‍ വിരിയുന്ന ഒരു സസ്യം

ഇന്ദുകവൃക്ഷത്തില്‍ നിന്ന് അതിന്റെ കൊമ്പുകള്‍ താഴ്ത്തി പിടിച്ച് തോട്ടക്കാരന്‍ പൂക്കള് ഇറുക്കുന്നു
ഇന്ദുകവൃക്ഷം
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग
३. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक प्रकार की बेल जिसमें सेम की सी फलियाँ लगती हैं।

उदाहरण : कौंच बहुत फैल गई है।
कौंच की फलियों की तरकारी बनती है।

पर्यायवाची : अजमोला, अव्यंगा, अव्यंडा, अव्यङ्गा, अव्यण्डा, आत्मगुप्ता, कपिकच्छु, कपिच्छु, करैंच, किवाँच, किवाँछ, कुण्डली, केंवाँच, केंवाच, केवाँच, केवांच, कौंच, कौंछ, ताम्रमूला, तीक्ष्णा, लांगुली, लांगूला, लांगूली, वनशूकरी, वराहिका, वानरी, वृषा, वृष्या, शुकनास, शुकशिंबा, शुकशिम्बा, शूकवती, शूकशिंबा, शूकशिंबिका, शूकशिंबी, शूकशिम्बा, शूकशिम्बिका, शूकशिम्बी, शूका, स्वयंगुप्ता

The annual woody vine of Asia having long clusters of purplish flowers and densely hairy pods. Cultivated in southern United States for green manure and grazing.

bengal bean, benghal bean, cowage, florida bean, mucuna aterrima, mucuna deeringiana, mucuna pruriens utilis, stizolobium deeringiana, velvet bean

ഒരു തരം വള്ളിച്ചെടി

താമ്രമൂല വള്ളിച്ചെടിയിൽ ധാരാളം കായ്കൾ ഉണ്ട് താമ്രമൂല കായ്കൾ കൊണ്ട് കറികറികൾ ഉണ്ടാക്കാം
താമ്രമൂല
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / काल्पनिक वस्तु

अर्थ : शरीर में मूल शक्ति का सूक्ष्म अंग जो कुंडल के आकार में मूलाधार में सुषुम्ना नाड़ी के नीचे माना गया है।

उदाहरण : ऐसा माना जाता है कि कुंडलनी की शक्ति कुंडल पिंडों और ब्रह्मांड दोनों का आधार होती है।

पर्यायवाची : अरुंधती, अरुन्धती, ईश्वरी, कुंडलनी, कुंडलिन, कुंडलिनी, कुटिलांगी, कुण्डलनी, कुण्डलिन, कुण्डलिनी, कुण्डली, भुजंगी, शक्ति

ശരീരത്തിനകത്തെ മൂല പ്രാണശക്തി അത് കുണ്ടല ആകൃതിയില്‍ മൂലാധാരത്തില്‍ സുഷുമനാനാദിക്ക് താഴെ ആയിട്ട് സ്ഥിതി ചെയുന്നു

കുണ്ഡലിനി ശക്തിയാണ്‍ പിണ്ഡത്തിനും ബ്രഹ്മാണ്ഡത്തിനും ശക്തിക്കാധാരമായിട്ടുള്ളതെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു
കുണ്ഡലിനിശക്തി
५. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / लता

अर्थ : एक बहुवर्षी,आरोही, औषधीय बेल जिसके पत्ते पान के पत्ते के समान होते हैं।

उदाहरण : गिलोय के पुष्प गुच्छों में और पीले रंग के होते हैं।

पर्यायवाची : अमरा, अमृतलता, अमृतलतिका, अमृतवल्लरी, अमृतसंभवा, अमृतसम्भवा, अमृता, अरिष्ट, इंदु-रेखा, इंदुरेखा, इन्दु-रेखा, इन्दुरेखा, कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली, गिलोय, गुडची, गुड़च, गुड़ची, गुड़ुच, गुड़ुची, गुडूची, गुरुच, गुरूच, गुर्च, छिन्ना, तंत्रिका, तन्त्रिका, पित्तघ्नी, मधुपर्णी, वत्सादनी, वरा, शशिलेखा, शुद्ध-वल्लिका, शुद्धवल्लिका, सोमवल्ली

A plant with a weak stem that derives support from climbing, twining, or creeping along a surface.

vine

ദീര്‍ഘാസുള്ളതും മറ്റു വൃക്ഷങ്ങ്ലില്‍ പടര്‍ന്ന് വളരുന്നതുമായ ഒരു ഔഷധ വള്ളി അതിന്റെ ഇല വെറ്റിലയുടെ ഇല പോലെ ആയിരിക്കും

അമൃതവള്ളിയുടെ പൂക്കള്‍ കുലകളായിട്ടും മഞ്ഞ നിറത്തോട് കൂടിയുമായിരിക്കും
അമൃതവള്ളി
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक प्रकार की मिठाई जिसे तेल में छानकर बनाते हैं।

उदाहरण : जलेबी एक रसदार मिठाई है।

पर्यायवाची : कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली, जलेबी, जिलेबी

A food rich in sugar.

confection, sweet

ഒരു മധുര പലഹാരം

ജിലേബി തിന്നാല് നല്ല രസമാണ്
ജിലേബി
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : फलित ज्योतिष के अनुसार वह चक्र जिसमें किसी के जन्म के समय के ग्रहों की स्थिति लिखी रहती है।

उदाहरण : विवाह के पहले घरवालों ने एक कुशल पंडित से लड़के व लड़की की जन्मपत्री का मिलान करवाया।

पर्यायवाची : कुण्डली, जन्मकुंडली, जन्मपत्र, जन्मपत्रिका, जन्मपत्री, टिपन, टिप्पन

A diagram of the positions of the planets and signs of the zodiac at a particular time and place.

horoscope

ജ്യോതിഷപ്രകാരം ഒരു ചക്രം അതില്‍ ഒരാളുടെ ജനനസമയത്തെ ഗ്രഹങ്ങളുടെ സ്ഥിതി എഴുതിയിരിക്കും

കല്യാണത്തിന് മുമ്പിലായി വീട്ടുകാര്‍ ഒരു നിപുണനായ ജ്യോതി ശാസ്ത്ര പണ്ഡിതന്റെ പക്കല്‍ ചെറുക്കന്റേയും പെണ്ണിന്റേയും ജാതകം പരിശോധിപ്പിച്ചു
ജാതകം
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : डफली की तरह का एक छोटा बाजा जिसमें टीन के छोटे-छोटे छल्ले लगे होते हैं।

उदाहरण : साधु बाबा भजन गाते समय खंजरी बजा रहे थे।

पर्यायवाची : कुण्डली, खँजड़ी, खँजरी, खंजड़ी, खंजरी, खञ्जरी

A shallow drum with a single drumhead and with metallic disks in the sides.

tambourine

ദഫ് പോലത്തെ ഒരു ചെറുവാദ്യം അതില് റ്റിന്നിന്റെ ചെറിയ തകിടുകള് വശങ്ങളിൽ കോര്ത്ത് ഇട്ടിരിക്കും

സാധുബാബ ചിഞ്ചില കൊട്ടി പാടും
ചിഞ്ചില
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / खाद्य
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : जलेबी की तरह की एक प्रकार की मिठाई।

उदाहरण : श्याम इमरती खा रहा है।

पर्यायवाची : अमिरती, इमरती, इमिरती, कुंडलिनी, कुण्डलिनी, कुण्डली

A food rich in sugar.

confection, sweet

ജിലേബി പോലഹ്ത്തെ ഒരു ആഹാരം

ശ്യാം ഇമരതി തിന്നുന്നു
ഇമരതി
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : कपड़े की बनी हुई छोटी गोल गद्दी जो बोझ उठाते समय सिर पर रख लेते हैं।

उदाहरण : किसान ने बोझ उठाने के लिए सर पर इँडुआ रखा।

पर्यायवाची : इँडुआ, इँडुरी, इँडुवा, इंडुरी, इंदुआ, इन्दुआ, ईंडवा, ईंडवी, ईंड़ुरी, ईंडुआ, ईंडुरी, ईड़री, कुण्डली, गिंडुरी, गेंड़ुरी, गेंडुरी

തുണികൊണ്ട് ഉണ്ടാക്കിയ തലയിണ ത് ചുമട് എടുക്കുന്ന സമയത്ത് തലയില്‍ വയ്ക്കുന്നു

കര്‍ഷകന്‍ ചുമട് തലയില്‍ വയ്ക്കുന്നതിന്‍ മുമ്പായിട്ട് ചുമ്മാട് തലയില്‍ വച്ചു
ചുമ്മാട്
११. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पक्षी

अर्थ : एक अत्यंत सुंदर बड़ा पक्षी जिसकी पंखनुमा पूँछ लम्बी होती है।

उदाहरण : मोर भारत का राष्ट्रीय पक्षी है।

पर्यायवाची : अर्की, अर्जुन, अहिरिपु, कलापी, कुण्डली, केकी, घनप्रिय, चंद्रकी, चन्द्रकी, ताऊस, दीप्तांग, दीप्ताङ्ग, नीलकंठ, नीलकण्ठ, पुँछार, प्रवलाकी, बरहा, बरही, बाहुलग्रीव, मयूक, मयूर, मायूर, मार्जारक, मेनाद, मोर, राजसारस, वर्षामद, वर्ही, वृषी, शापटिक, शिखंडी, शिखण्डी, शिखाधर, शिखाधार, शिखाल, शिखालु, शिखावर, शिखावल, शिखि, शिखी, शुक्रभुज, शुक्रांग, शुक्लापांग, सर्पद्विष

Male peafowl. Having a crested head and very large fanlike tail marked with iridescent eyes or spots.

peacock

ചിറകും വാലും നീളത്തിലുള്ള അത്യന്തം സൌന്ദര്യം ഉള്ള ഒരു വലിയ പക്ഷി.

മയിൽ ഭാരതത്തിന്റെ ദേശീയ പക്ഷിയാണ്.
കാളകണ്ഡം, കേകി, ചിത്രപത്രകം, ചിത്രപിംഗളം, നീലകണ്ഡം, ബർഹി, ബർഹിണം, ഭുജംഗഭുക്ക്‌, ഭുജാംഗരി, മയില്‍, മയൂരം, മാർജ്ജാരകണ്ഡം, മേഘനാദാനുലാസി, വിഷ്കിരം, വർഷാമദം, ശാപഠികം, ശിഖാവലം, ശിഖി, ശുക്ളാപാംഗം
१२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक वैदिक देवता जो जल के अधिपति माने गये हैं।

उदाहरण : वेदों में वरुण की पूजा का विधान है।

पर्यायवाची : अंबुराज, अपांपति, अर्णवमंदिर, इरेश, कुण्डली, केश, केशगर्भ, जंबूक, जल देवता, जलपति, जलाधिप, जलेश, जलेश्वर, तोयेश, दहर, दैत्यदेव, धर्मपति, नंदपाल, नदीन, नदीपति, नदीभल्लातक, नन्दपाल, पयोदेव, पाथस्पति, पाशहस्त, मकराश्व, यादःपति, यादीश, वरुण, वरुण देव, वाम, वारिनाथ, वारिलोमा, संवृत, संवृत्त, सलिलपति, सलिलराज, सलिलेश

In Vedism, god of the night sky who with his thousand eyes watches over human conduct and judges good and evil and punishes evildoers. Often considered king of the Hindu gods and frequently paired with Mitra as an upholder of the world.

varuna

ജലത്തിന്റെ അധിപനായി കണക്കാക്കുന്ന വേദകാല ദേവത

വേദങ്ങളില് വരുണനുള്ള പൂജകൾ വര്ണ്ണിച്ചിട്ടുണ്ട്
വരുണന്
१३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी

अर्थ : एक प्रकार का हिरण जिसके शरीर पर सफ़ेद या अन्य प्रकार की चित्ती पाई जाती है।

उदाहरण : इस चिड़ियाघर में चीतलों की भरमार है।

पर्यायवाची : कुण्डली, चितकबरा हिरण, चितकबरा हिरन, चितरा, चित्रमृग, चीतल, पाढ़ा, सारंग

Distinguished from Bovidae by the male's having solid deciduous antlers.

cervid, deer

ഒരു തരം മാന് അതിന്റെ പുറത്ത് വെള്ള അല്ലെങ്കില് മറ്റേതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള പുള്ളികള് കാണപ്പെടുന്നു

ഈ മൃഗശാലയില് ധാരാളം പുള്ളിമാനുകള് ഉണ്ട്
പുള്ളിമാന്
१४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धातृ, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu

സൃഷ്ടിയുടെ പരിപാലനം ചെയ്യുന്ന ഹിന്ദു ദേവത

രാമനും കൃഷ്ണനും വിഷ്ണുവിന്റെ തന്നെ അവതാരങ്ങള്‍ ആകുന്നു
കമലാപതി, കേശവന്‍, ചക്രപാണി, ജിഷ്ണു, മാധവന്‍, വിഷ്ണു, ശാര്ങംഗധരന്‍, ശ്രീനിവാസന്‍, ഹരി
१५. संज्ञा / जातिवाचक संज्ञा
    संज्ञा / सजीव / जन्तु / सरीसृप

अर्थ : सरीसृप वर्ग का एक रेंगने वाला पतला और लंबा जीव जिसकी कई जातियाँ पायी जाती हैं।

उदाहरण : प्रायः आई आई टी बॉम्बे में कई तरह के ज़हरीले साँप रेंगते हुए देखे जा सकते हैं।

पर्यायवाची : अघविष, अनिलाशी, अपत्यशत्रु, अहि, आभोग, आशीविष, उरंग, कर्कटी, कुण्डली, तार्क्ष्य, त्सरु, दीर्घपृष्ठ, दीर्घरसन, दृक्कर्ण, द्विरसन, पन्नग, पवनाश, पवनाशन, पवनाशी, पुलिरिक, प्रबलाकी, प्रवलाकी, फणधर, फणिक, फणी, फुनिंग, भुअंग, भुअंगम, भुजंग, मारुताशन, लांगली, लेलिह, लेलिहान, विषदंतक, विषदन्तक, विषधर, विषानन, व्याल, शेव, श्वसनाशन, श्वसनोत्सुक, सर्प, साँप, सारंग

Limbless scaly elongate reptile. Some are venomous.

ophidian, serpent, snake
१६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : छोटे पेड़ से प्राप्त एक सुन्दर फूल।

उदाहरण : माली कचनार की माला बना रहा था।

पर्यायवाची : अश्मंतक, अश्मन्तक, कचनार, कचनार फूल, कुण्डली, युगपत्र, स्वल्पकेशर

Reproductive organ of angiosperm plants especially one having showy or colorful parts.

bloom, blossom, flower

ഒരു ചെറു മരത്തിൽ വിരിയുന്ന സുന്ദരമായ പൂക്കള്‍

തോട്ടക്കാരന്‍ ഇന്ദുകവൃക്ഷത്തിന്റെ പൂക്കള്‍ കൊണ്ടുള്ള മാല തീര്ക്കുന്നു
ഇന്ദുകവൃക്ഷം
१७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी प्रकार की गोल आकृति, रचना या रेखा।

उदाहरण : चलते-चलते अचानक साँप की कुंडली पर नज़र पड़ी।

पर्यायवाची : कुण्डली

ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുന്നതിനായിട്ട് എഴുതി പ്രദര്ശിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്

കുറിപ്പ് തീര്ച്ചയായിട്ടും ഫ്രിഡ്ജിന്റെ പുറത്ത് ഒട്ടിക്കണം
കുറിപ്പ്

कुंडली   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : जो कुंडल पहने हो।

उदाहरण : उन्होंने कुंडलधारी व्यक्ति को इशारे से बुलाया।

पर्यायवाची : कुंडलधारी, कुंडलित, कुण्डलधारी, कुण्डलित, कुण्डली

കുണ്ഠലധാരിയായ

അദ്ദേഹം കുണ്ഠലധാരിയായ ആളെ ആംഗ്യം കാട്ടി വിളിച്ചു
കുണ്ഠലധാരിയായ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।