पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से विधु शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

विधु   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : पृथ्वी के चारों ओर चक्कर लगाने वाला एक उपग्रह।

उदाहरण : चंद्रमा सूर्य के प्रकाश से प्रकाशित होता है।

पर्यायवाची : अब्ज, अब्धिज, अमीकर, अमीनिधि, अमृत-रश्मि, अमृतकर, अमृतद्युति, अमृतबंधु, अमृतबन्धु, अमृतरश्मि, अमृतवपु, अमृतांशु, इंदव, इंदु, इन्दव, इन्दु, कलाधर, कलानाथ, कलानिधि, चंदा, चंद्र, चंद्रमा, चन्द्र, चन्द्रमा, चाँद, चांद, छायांक, जैवातृक, तमोहपह, तुषारकर, तुषारकिरण, तुहिनकर, तुहिनकिरण, तुहिनदीधित, तुहिनद्युति, तुहिनरश्मि, तुहिनांशु, तुहिनाश्रु, द्विज, द्विजपति, द्विजाति, द्विजेंद्र, द्विजेन्द्र, द्विजेश, नभश्चमस, नभश्चर, निशाधीश, निशानाथ, निशापति, निशामणि, निशारत्न, निशिकर, निशिनाथ, निशिनायक, निशिपति, निशिपाल, निशेश, पतम, पतय, पर्वधि, पीयूषमहस, पीयूषरुचि, पीयूषवर्ष, भग्नात्मा, मयंक, मृगमित्र, मृगांक, यामिनीपति, यामीर, रजनीनाथ, रजनीश, रसपति, राकेश, वरालि, विश्वप्स, विहंग, विहग, शंभुभूषण, शम्भुभूषण, शशांक, शशाङ्क, शशि, शिवशेखर, शिशिरकर, शिशिरगु, शिशिरमयूख, शीतकर, शीतदीधिति, शीतद्युति, शीतभानु, शीतरश्मि, शीतांशु, शुचि, श्रीसहोदर, श्वेतद्युति, श्वेतधामा, श्वेतभानु, श्वेतमयूख, श्वेतवाहन, श्वेतांशु, श्वेतार्चि, सिंधुजन्मा, सिंधुनंदन, सिंधुपु, सितदीधिति, सिन्धुजन्मा, सिन्धुनन्दन, सुधांशु, सुधाकर, सोम, हिमकर, हिमवान्, हिमांशु, हृषु

The natural satellite of the Earth.

The average distance to the Moon is 384,400 kilometers.
Men first stepped on the moon in 1969.
moon

ഭൂമിയുടെ നാലു പുറവും ചുറ്റിത്തിരിയുന്ന ഒരു ഉപഗ്രഹം.

ചന്ദ്രന്‍, സൂര്യന്റെ പ്രകാശംകൊണ്ടു ശോഭിക്കുന്നു.ഹിന്ദു ധർമ്മ ഗ്രന്ധങ്ങളില്‍ ചന്ദ്രനെ ദേവതയായി കാണുന്നു.
അമാവാസി, അര്ധചന്ദ്രന്‍, ചന്ദ്രന്‍, നവഗൃഹങ്ങളില്‍ ഒന്നു്‌, നിലാവു, പൂര്ണ്ണചന്ദ്രന്‍, മാസന്‍, മിഹിരന്‍, രാത്രി പ്രകാശിക്കുന്ന ഗോളം, രാത്രി വെളിച്ചം തരുസ്സ ദേവന്
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दू धर्मग्रंथों में वर्णित एक देवता।

उदाहरण : चंद्रदेव को औषधियों का स्वामी कहा गया है।

पर्यायवाची : अब्ज, अब्धिज, अभिरूप, अभिरूपक, इंदु, इन्दु, कलाधर, कलानाथ, कलानिधि, कुरंग-लांछन, कुरंगलांछन, चंद्र, चंद्रदेव, चंद्रमा, चन्द्र, चन्द्रदेव, चन्द्रमा, तारकेश, ताराधिप, ताराधीश, ताराधीस, तारानाथ, तारापीड़, तारेश, तुंगीपति, तुंगीश, त्रिनेत्रचूड़ामणि, नक्षत्रनाथ, नक्षत्रेश, निशारत्न, परिजन्मा, पीयूषमहस, पीयूषरुचि, पीयूषवर्ष, भग्नात्मा, , मयंक, शंभुभूषण, शम्भुभूषण, शशधर, शशभृत, शशमौलि, शशलक्षण, शशलांछन, शशलाञ्छन, शशांक, शशाङ्क, श्रीसहोदर, सिंधुनंदन, सिंधुपुत्र, सिन्धुनन्दन, सिन्धुपुत्र, सोमराज, हिमवान्, हिमांशु

A deity worshipped by the Hindus.

hindu deity
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक देवता जो सृष्टि के सृजक माने जाते हैं।

उदाहरण : नारद ब्रह्मा के वरद पुत्र हैं।

पर्यायवाची : अजन, अब्जज, अब्जयोनि, अब्जस्थित, अब्जासन, अयोनि, अयोनिज, अरविंदयोनि, अरविंदसद, अरविंदसद्, अरविन्दयोनि, अरविन्दसद, अरविन्दसद्, अष्ट-कर्ण, अष्टकर्ण, आत्म-योनि, आत्मभू, आत्मसमुद्भव, गिरापति, चतुरानन, जगद्धाता, जगद्योनि, दुहिन, धातृ, पंकजासन, परमेष्ठ, पितामह, प्रजापति, ब्रह्मदेव, ब्रह्मा, मंजुप्राण, मृगयू, वसुनीत, विधाता, विधि, विरिंचन, विश्वग, वेदगर्भ, वेदी, वेदीश, वेदेश्वर, वेध, वेधा, शंभु, शतधृति, शतपत्र -निवास, शतपत्र निवास, शतपत्रयोनि, शतानंद, शतानन्द, शम्भु, श्रुतिमाल, सलिल योनि, सलिल-योनि, सलिलयोनि, स्थविर, हंसवाहन, हंसारूढ़, हिरण्यगर्भ, हेमांग

The Creator. One of the three major deities in the later Hindu pantheon.

brahma

സൃഷ്ടി നടത്തുന്ന ഒരു ഹിന്ദു ദേവത

നാരദന്‍ ബ്രഹ്മാവിന്റെ മാനസ പുത്രനാകുന്നു
ചതുരാനന്‍, പങ്കജാസനന്, ബ്രഹ്മാവ്
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुंडली, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धातृ, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विभु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu

സൃഷ്ടിയുടെ പരിപാലനം ചെയ്യുന്ന ഹിന്ദു ദേവത

രാമനും കൃഷ്ണനും വിഷ്ണുവിന്റെ തന്നെ അവതാരങ്ങള്‍ ആകുന്നു
കമലാപതി, കേശവന്‍, ചക്രപാണി, ജിഷ്ണു, മാധവന്‍, വിഷ്ണു, ശാര്ങംഗധരന്‍, ശ്രീനിവാസന്‍, ഹരി
५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु

अर्थ : प्रायः सर्वत्र चलता रहने वाला वह तत्व जो सारी पृथ्वी पर व्याप्त है और जिसमें प्राणी साँस लेते हैं।

उदाहरण : हवा के अभाव में जीवन की कल्पना नहीं की जा सकती।

पर्यायवाची : अजिर, अध्यर्ध, अनिल, आकाशचारी, आकाशवायु, आशर, आशुग, आशुशुक्षणि, ईरण, घनवाह, जगदायु, जगद्बल, तन्यतु, तलुन, तीव्रगात, धारावनि, धूलिध्वज, निघृष्व, पवन, पवमान, पृषदश्व, पौन, प्रजिन, प्राणंत, प्राणन्त, फणिप्रिय, बयार, बयारि, मरुत्, मृगवाहन, मेघारि, वहति, वायु, वृष्णि, शार, शीघ्रग, शीघ्रपाणि, संचारी, सञ्चारी, समीर, हवा

എപ്പോഴും ചലിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയും, ഭൂമിയുടെ നാലു പുറവും വ്യാപിച്ചു കിടക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

വായു ഇല്ലെങ്കില്‍ ജീവന്റെ അംശം സങ്കല്പ്പിക്കാന് പോലും വയ്യ.
അന്തരീക്ഷ വാതകം, അപാനന്‍, ഉദാനന്, ജഗത്‌, ജീവനം, പഞ്ചഭൂതങ്ങളില്‍ ഒന്നു്‌, പ്രാണന്‍, മിഹിരം, മിഹിരന്‍, മീവ, വാതകം, വായു, വീധ്രം, വ്യാനന്, സമാനന്‍
६. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दू धर्मग्रंथों में वर्णित एक देवता जो हवा के अधिपति माने जाते हैं।

उदाहरण : वेदों में भी पवनदेव के पूजन का विधान है।

पर्यायवाची : अजिर, अध्यर्ध, अनिल, जगद्बल, दैत्यदेव, पवन, पवनदेव, पवनदेवता, पवमान, मरुत, मरुत्, वायु, वायुदेव, वायुदेवता, वृष्णि, हवा

७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / प्राकृतिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : सफेद रंग का एक सुगन्धित पदार्थ जो दारचीनी की जाति के पेड़ों से निकलता है।

उदाहरण : उसने आरती करने के लिए कपूर जलाया।

पर्यायवाची : अब्ज, अमल, अमलदीप्ति, इंदु, इन्दु, कपूर, कर्पूर, क़ाफूर, काफूर, घनरस, घनसार, चंद्रप्रभा, चंद्रभस्म, चन्द्रप्रभा, चन्द्रभस्म, जलमसि, जैवातृक, ताराभ्र, तुषारगौर, तुहिनाश्रु, द्विजपति, द्विजेंद्र, द्विजेन्द्र, द्विजेश, नक्षत्रेश, निशाधीश, निशानाथ, निशापति, निशामणि, निशारत्न, निशिनाथ, पीयूषमहस, पीयूषरुचि, पीयूषवर्ष, प्रालेयांशु, मिहिका, रेणुसार, वेरक, शशधर, शशभृत, शशांक, शशाङ्क, शीतकर, शीतप्रभ, शीतमयूख, शीतमरीचि, शीतरश्मि, शीतांशु, शीताभ, श्वेतधामा, सुधांशु, सोमसंज्ञ, हिमांशु

A resin obtained from the camphor tree. Used in making celluloid and liniment.

camphor

കറുവാപ്പട്ടയുടെ ഇനത്തില്‍ പെട്ട വെളുത്ത നിറത്തിലുള്ള പൂക്കള്‍ ഉണ്ടാവുന്ന ഒരു വൃക്ഷം.

അവള്‍ ആരതി ഉഴിയാനായി കര്പ്പൂരം കത്തിച്ചു.
കര്പ്പുരം
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : स्वच्छ या शीतल करने के लिए सारा शरीर जल से धोने का कार्य।

उदाहरण : संत लोग स्नान के बाद पूजा पाठ करते हैं।

पर्यायवाची : अवभास, असनान, अस्नान, जल स्नान, जल-स्नान, नहान, मज्जन, स्नान

The act of washing yourself (or another person).

bathing, washup

തണുപ്പ് കിട്ടുന്നതിന്നു വേണ്ടി ശരീരം മുഴുവനും വെള്ളം കൊണ്ട് നനയ്ക്കുന്ന പ്രക്രിയ.

സന്യാസിമാര്‍ കുളി കഴിഞ്ഞു പൂജ ചെയ്യുന്നു.
കുളി, സ്നാനം
९. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : जल से साफ़ करने का काम।

उदाहरण : हमें अपने हाथों को धोने के बाद ही भोजन करना चाहिए।

पर्यायवाची : अवनेजन, क्षालन, धुलाई, धोना, पखार, प्रक्षालन

The work of cleansing (usually with soap and water).

lavation, wash, washing

വെള്ളമൊഴിച്ച് കഴുകല്

വെള്ളമൊഴിച്ച് കഴുകല് പ്രക്ഷാളനം ചെയ്തതിനു ശേഷം മാത്രം നാം ഭക്ഷണം കഴിക്കാവൂ
പ്രക്ഷാളനം, വെള്ളമൊഴിച്ച് കഴുകല്
१०. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : लड़ाई के हथियार या साधन।

उदाहरण : भारत विदेशों से अस्त्र-शस्त्र खरीदता है।

पर्यायवाची : असलहा, अस्त्र, अस्त्र शस्त्र, अस्त्र-शस्त्र, आयस, आयुध, शस्त्रास्त्र, सस्य, साज, साज़, हथियार

Weapons considered collectively.

arms, implements of war, munition, weaponry, weapons system

യുദ്ധത്തിനുള്ള ആയുധങ്ങള്.

ഭാരതം വിദേശിയരില്‍ നിന്നു ആയുധം വാങ്ങിക്കുന്നുണ്ടു്.
അതിഘം, ആണവായുധം, ആയസം, ആയുധക്കോപ്പു്‌, ആയോധനോപകരണം, പ്രഹരണം, മാരകായുധം, യുദ്ധ സാമഗ്രികള്, യുദ്ധോപകരണം, രക്ഷായുധം, ശസ്ത്രം, സൈനികോപകരണങ്ങള്, ഹേതി
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।