पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से विभु शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

विभु   विशेषण

१. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो सब में व्याप्त हो।

उदाहरण : ईश्वर सर्वव्यापी है।

पर्यायवाची : अपरिच्छन्न, अभिव्यापक, सर्वव्यापक, सर्वव्यापी, सर्वव्याप्त

Being present everywhere at once.

omnipresent, ubiquitous

എല്ലാത്തിലും വ്യാപിച്ചത്.

ഈശ്വരന്‍ സര്വവ്യാ പിയാണ് .
സർവവ്യാപിയായ
२. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो चल न सके या जिसमें गति न हो।

उदाहरण : वनस्पतियाँ सजीव होते हुए भी अचल हैं।

पर्यायवाची : अग, अगतिक, अचर, अचल, अडोल, अनपाय, अनपायी, अपेल, अलोल, अविचल, अविचलित, कायम, खड़ा, गतिहीन, थिर, निरीह, निश्चल, स्थावर, स्थिर

Not in physical motion.

The inertia of an object at rest.
inactive, motionless, static, still

നടക്കാന്‍ പറ്റാത്ത.

എല്ലാ ചെടികള്ക്കും ജീവനുണ്ടെങ്കിലും അവയെല്ലാം ചലിക്കാന്‍ പറ്റാത്തവയാണ്.
ചലിക്കാന് പറ്റാത്ത, നടക്കാന്‍ കഴിയാത്ത
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो बहुत बड़ा या अच्छा हो।

उदाहरण : महात्मा गाँधी एक महान व्यक्ति थे।

पर्यायवाची : अज़ीम, अजीम, अध्यारूढ़, आजम, आज़म, आली, उदात्त, ऊँचा, ऊंचा, कबीर, बड़ा, महत, महत्, महान, मूर्द्धन्य, मूर्धन्य, श्रेष्ठ

Of major significance or importance.

A great work of art.
Einstein was one of the outstanding figures of the 20th centurey.
great, outstanding
४. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो वीरतापूर्वक कोई काम करे।

उदाहरण : वीर व्यक्ति किसी भी काम से कभी पीछे नहीं हटते हैं।

पर्यायवाची : अनिवर्ती, अरोड़, जवाँ, जवां, जवान, जुझार, जुझारू, दिलावर, पराक्रमी, पुष्पवटुक, बरबंड, बलवान, बहादुर, बाँकड़ा, बाँका, बाँकुड़ा, बाँकुरा, बांकड़ा, बांका, बांकुड़ा, योद्धा, लड़ाका, वीर, शहजोर, शूर, शूरवीर, सूरमा

५. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जिसका कभी नाश न हो या सदा बना रहनेवाला।

उदाहरण : आत्मा अमर है।

पर्यायवाची : अक्षय, अक्षय्य, अक्षर, अक्षुण, अक्षुण्ण, अक्षुण्य, अखय, अखै, अच्युत, अनपाय, अनपायी, अनश्वर, अनष्ट, अनाश, अनाशवान, अनाशी, अनाश्य, अभंग, अभंगुर, अभङ्ग, अभङ्गुर, अमर, अमरणीय, अमृताक्षर, अयोनि, अरिष्ट, अविगत, अविनश्वर, अविनाशी, अविनासी, अविहड़, अविहर, अव्यय, नित्य, शाश्वत

Not subject to death.

immortal

ഒരിക്കലും നാശം വരാത്തത്

ആത്മാവ് നാശമില്ലാത്തതാകുന്നു
അനശ്വര, നാശമില്ലാത്ത

विभु   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : वह सबसे बड़ी परम और नित्य चेतन सत्ता जो जगत का मूल कारण और सत्, चित्त, आनन्दस्वरूप मानी गयी है।

उदाहरण : ब्रह्म एक है।

पर्यायवाची : अमृतगर्भ, अशब्द, चिंतामणि, चिदानंद, चिदानन्द, चिन्तामणि, धरुण, ब्रह्म, , विश्वभव, संहिता, सच्चिदानंद, सच्चिदानन्द

The supernatural being conceived as the perfect and omnipotent and omniscient originator and ruler of the universe. The object of worship in monotheistic religions.

god, supreme being

ഏറ്റവും വലിയ പരമമായതും നിത്യവുമായ ചേതന സത്ത അത് ലോകത്തിന്റെ മൂലകാരണവും സത്, ചിത്, ആനന്ദസ്വരൂപവും ആകുന്നു

ബ്രഹ്മം ഒന്നാണ്
ബ്രഹ്മം
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान

अर्थ : मन या हृदय के व्यापारों का ज्ञान कराने वाली सत्ता।

उदाहरण : आत्मा का कभी नाश नहीं होता है।

पर्यायवाची : अंतरिक्षसत्, अन्तरिक्षसत्, अमा, आतम, आतमा, आत्मा, जीवात्मा, धातृ, पुद्गल, रूह, सत्त्व, सत्व

The conscious and intelligent principle within the inert mind-body complex (irrespective of its physical attributes) that makes them living beings.

Consciousness (chetna) is the essential nature (swarupa) as well as an attribute (dharma) of the atma.
atma, atman

The immaterial part of a person. The actuating cause of an individual life.

atma, atman, psyche, soul

മനസ് അല്ലെങ്കില്‍ ഹൃദയത്തിലെ വ്യാപാരങ്ങള്‍ മനസിലാക്കി തരുന്ന സത്ത

ആത്മാവ് ഒരിക്കലും നശിക്കുന്നില്ല
ആത്മാവ്
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : धर्मग्रंथों द्वारा मान्य वह सर्वोच्च सत्ता जिसे सृष्टि का स्वामी माना जाता है।

उदाहरण : ईश्वर सर्वव्यापी है।
ईश्वर हम सबके रक्षक हैं।

पर्यायवाची : अंतर्ज्योति, अंतर्यामी, अखिलात्मा, अखिलेश, अखिलेश्वर, अधिपुरुष, अन्तर्ज्योति, अन्तर्यामी, अर्य, अर्य्य, अविनश्वर, अव्यय, अशरीर, आदिकर्ता, आदिकर्त्ता, आदिकारण, इलाही, इश्व, इसर, ईश, ईशान, ईश्वर, ईस, ईसर, ऊपरवाला, करतार, करुण, कर्ता, कर्ता धर्ता, कर्ता-धर्ता, कर्ताधर्ता, कर्तार, कर्त्ता, क़िबला-आलम, क़िबलाआलम, कामद, किबला-आलम, किबलाआलम, ख़ालिक़, खालिक, चिंतामणि, चिदाकाश, चिन्तामणि, चिन्मय, जगत्सेतु, जगदाधार, जगदानंद, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्नाथ, जगन्नियंता, जगन्नियन्ता, जगन्निवास, जाने-जहाँ, जाने-जाँ, जीवेश, जोग, ठाकुर, ठाकुरजी, तमोनुद, तोयात्मा, त्रयीमय, त्रिपाद, त्रिलोकपति, त्रिलोकी, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, दई, दहराकाश, दीन-बन्धु, दीनबंधु, दीनबन्धु, दीनानाथ, देवेश, नाथ, नित्यमुक्त, परमपिता, परमात्मा, परमानंद, परमानन्द, परमेश्वर, प्रधानात्मा, प्रभु, भगवत्, भगवान, भगवान्, भवधरण, भवेश, मंगलालय, योग, योजन, वरेश, वासु, विधाता, विश्वंभर, विश्वधाम, विश्वनाथ, विश्वपति, विश्वपा, विश्वभर्ता, विश्वभाव, विश्वभावन, विश्वभुज, विश्वम्भर, विश्वात्मा, वैश्वानर, शून्य, सतगुरु, सद्गुरु, साँई, सांई

The supernatural being conceived as the perfect and omnipotent and omniscient originator and ruler of the universe. The object of worship in monotheistic religions.

god, supreme being

४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक सृष्टिनाशक हिन्दू देवता।

उदाहरण : शंकर की पूजा लिंग के रूप में प्रचलित है।

पर्यायवाची : अंड, अंधकारि, अंबरीष, अक्षतवीर्य, अक्षमाली, अघोरनाथ, अण्ड, अनंगरि, अनंगारि, अनर्थनाशी, अन्नपति, अपराधभंजन, अबलाबल, अब्जवाहन, अमृतवपु, अमोघदंड, अमोघदण्ड, अम्बरीष, अयोनि, अयोनिज, अरिंदम, अर्घेश्वर, अस्थिमाली, अहिमाली, आशुतोष, इंदुशेखर, इन्दुशेखर, उग्रधन्वा, उमाकांत, उमाकान्त, उमेश, कपालपाणि, कपाली, कामारि, कालेश, काशीनाथ, कील, कुंड, कुण्ड, कैलाश नाथ, कैलाशनाथ, गंगाधर, गिरिनाथ, गिरीश, गौरीश, चंद्रशेखर, चन्द्रशेखर, जगद्योनि, जटाधारी, जटामाली, तारकेश्वर, त्रिनेत्र, त्रिपुरांतक, त्रिपुरारि, त्रिपुरारी, त्र्यंबक, त्र्यक्ष, त्र्यम्बक, दुष्काल, देवाधिदेव, देवेश्वर, धूम्र, नंदिकेश्वर, नदीधर, नन्दिकेश्वर, नपराजित, नागी, नाभ, नीलग्रीव, पंचमुख, पंचानन, पञ्चमुख, परंजय, पश, पशुपति, पादभुज, पार्श्ववक्त्र, पिनाकपाणि, पिनाकी, पुद्गल, फाल, बीजवाहन, भगाली, भव, भवेश, भालचंद्र, भालचन्द्र, भुवनेश, भूतचारी, भूतनाथ, भूतेश, भोला, भोलानाथ, भोलेनाथ, मंगलेश, महाक्रोध, महादेव, महार्णव, महेश, महेश्वर, मृत्युंजय, यमेश्वर, ययातीश्वर, ययी, योगीनाथ, योगीश, राकेश, रुद्र, वरेश्वर, वसुप्रद, विद्वत्, विरुपाक्ष, विरोचन, विश्वनाथ, वीरेश, वीरेश्वर, वृषभकेतु, वैद्यनाथ, व्योमकेश, शंकर, शंभु, शङ्कर, शम्भु, शशिधर, शशिभूषण, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शिव, संवत्सर, सतीश, सद्य, सर्पमाली, सर्व, सवर, सुप्रतीक, सुहृद, स्नेहन, हर

५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दुओं के एक प्रमुख देवता जो सृष्टि का पालन करने वाले माने जाते हैं।

उदाहरण : राम और कृष्ण विष्णु के ही अवतार हैं।

पर्यायवाची : अंबरीष, अक्षर, अच्युत, अनीश, अन्नाद, अब्धिशय, अब्धिशयन, अमरप्रभु, अमृतवपु, अम्बरीष, अरविंद नयन, अरविन्द नयन, अरुण-ज्योति, अरुणज्योति, असुरारि, इंदिरा रमण, कमलनयन, कमलनाभ, कमलनाभि, कमलापति, कमलेश, कमलेश्वर, कुंडली, कुण्डली, केशव, कैटभारि, खगासन, खरारि, खरारी, गजाधर, गरुड़गामी, गरुड़ध्वज, चक्रधर, चक्रपाणि, चक्रेश्वर, चिरंजीव, जगदीश, जगदीश्वर, जगद्योनि, जगन्, जनार्दन, जनेश्वर, डाकोर, त्रिलोकीनाथ, त्रिलोकेश, त्रिविक्रम, दम, दामोदर, देवाधिदेव, देवेश्वर, धंवी, धन्वी, धातृ, धाम, नारायण, पद्म-नाभ, पद्मनाभ, पुंडरीकाक्ष, फणितल्पग, बाणारि, बैकुंठनाथ, मधुसूदन, महाक्ष, महागर्भ, महानारायण, महाभाग, महेंद्र, महेन्द्र, माधव, माल, रत्ननाभ, रमाकांत, रमाकान्त, रमाधव, रमानाथ, रमानिवास, रमापति, रमारमण, रमेश, लक्ष्मीकांत, लक्ष्मीकान्त, लक्ष्मीपति, वंश, वर्द्धमान, वर्धमान, वसुधाधर, वारुणीश, वासु, विधु, विश्वंभर, विश्वकाय, विश्वगर्भ, विश्वधर, विश्वनाभ, विश्वप्रबोध, विश्वबाहु, विश्वम्भर, विष्णु, वीरबाहु, वैकुंठनाथ, व्यंकटेश्वर, शतानंद, शतानन्द, शारंगपाणि, शारंगपानि, शिखंडी, शिखण्डी, शुद्धोदनि, शून्य, शेषशायी, श्रीकांत, श्रीकान्त, श्रीनाथ, श्रीनिवास, श्रीपति, श्रीरमण, श्रीश, सत्य-नारायण, सत्यनारायण, सर्व, सर्वेश्वर, सहस्रचरण, सहस्रचित्त, सहस्रजित्, सारंगपाणि, सुप्रसाद, सुरेश, स्वर्णबिंदु, स्वर्णबिन्दु, हरि, हिरण्यकेश, हिरण्यगर्भ, हृषिकेश, हृषीकेश

The sustainer. A Hindu divinity worshipped as the preserver of worlds.

vishnu

സൃഷ്ടിയുടെ പരിപാലനം ചെയ്യുന്ന ഹിന്ദു ദേവത

രാമനും കൃഷ്ണനും വിഷ്ണുവിന്റെ തന്നെ അവതാരങ്ങള്‍ ആകുന്നു
കമലാപതി, കേശവന്‍, ചക്രപാണി, ജിഷ്ണു, മാധവന്‍, വിഷ്ണു, ശാര്ങംഗധരന്‍, ശ്രീനിവാസന്‍, ഹരി
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।