पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से उतरना शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

उतरना   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : ऊपर से नीचे की ओर आने की क्रिया।

उदाहरण : पहाड़ से अवरोहण करते समय सावधान रहना चाहिए।

पर्यायवाची : अवक्रम, अवतरण, अवरोह, अवरोहण, अवसर्पण, उतरन, उतराई, उतरान

The act of changing your location in a downward direction.

descent

മുകളില് നിന്നു താഴേക്കു വരുന്ന അവസ്ഥ.

മലയില്‍ നിന്ന് ഇറങ്ങുമ്പോള്‍ ശ്രദ്ധ വേണം.
ഇറക്കം
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : वायुयान या अन्य वस्तुओं का किसी सतह पर उतरने की क्रिया।

उदाहरण : बच्चे घर की छत से हवाई जहाज़ का अवतरण देख रहे हैं।

पर्यायवाची : अवतरण, अवतार, उतराई

The act of coming down to the earth (or other surface).

The plane made a smooth landing.
His landing on his feet was catlike.
landing

വിമാനം അല്ലെങ്കില്‍ അന്യ വസ്തുക്കള്‍ ഏതെങ്കിലും ഉപരിതലത്തില്‍ ഇറങ്ങുക

കുട്ടികള്‍ വീടിന്റെ മുകളില്‍ നിന്നുകൊണ്ട് വിമാനം ഇറങ്ങുന്നത് കണ്ടുകൊണ്ടിരുന്നു
ഇറക്കം, താഴല്
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य

अर्थ : घटने या कम होने की क्रिया या भाव।

उदाहरण : बाढ़ग्रस्त ग्रामीणों को नदी के पानी का अवतरण देख थोड़ी राहत मिली।

पर्यायवाची : अवतरण, उतराई, उतराव, घटना

Change toward something smaller or lower.

decline, diminution

കുറയുന്ന ക്രിയ അല്ലെങ്കില്‍ ഭാവം

വെള്ളപൊക്കബാധിതരായ ഗ്രാമീണര്ക്ക് നദിയിലെ വെള്ളം ഇറങ്ങുന്നത് കണ്ടപ്പോള്‍ അല്പം ആശ്വാസമായി
ഇറക്കം, താഴല്

उतरना   क्रिया

१. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / कार्यसूचक

अर्थ : किसी व्यक्ति या वस्तु का ऊँचे स्थान से नीचे की ओर आना या जाना।

उदाहरण : दादी धीरे-धीरे सीढ़ियों से उतरती हैं।

पर्यायवाची : अवतरण करना, अवरोहना

Come down.

The birds alighted.
alight, climb down

ഉയര്ന്ന സ്ഥലത്തു നിന്ന് താഴ്ന്ന വശത്തേക്ക്‌ വരിക.

മുത്തശ്ശി പതുക്കെ പതുക്കെ പടികളിലൂടെ ഇറങ്ങുന്നു.
ഇറങ്ങുക, കീഴോട്ട്‌ പോകുക, താഴോട്ടു നീങ്ങുക, താഴോട്ടു വരിക
२. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया / भौतिक अवस्थासूचक

अर्थ : किसी वस्तु आदि का लुप्त होते हुए थोड़ा हो जाना।

उदाहरण : वर्षा न होने से नदी में पानी कम हो रहा है।

पर्यायवाची : कम होना, कमी आना, घटना, न्यून होना

Decrease in size, extent, or range.

The amount of homework decreased towards the end of the semester.
The cabin pressure fell dramatically.
Her weight fell to under a hundred pounds.
His voice fell to a whisper.
decrease, diminish, fall, lessen

ചില വസ്തുക്കള്‍ നശിച്ചു പോകുന്നതു കൊണ്ട് കുറച്ചാവുക.

മഴയില്ലാത്തതു കൊണ്ട് നദിയിലെ വെള്ളം കുറഞ്ഞു പോകുന്നു.
കുറയുക, മെലിയുക, ശോഷിക്കുക
३. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : समुद्र के पानी में उतार आना।

उदाहरण : समुद्र प्रतिदिन चढ़ता और उतरता है।

पर्यायवाची : भटियाना, भठियाना

Flow back or recede.

The tides ebbed at noon.
ebb, ebb away, ebb down, ebb off, ebb out

സമുദ്ര ജലത്തില്‍ വേലിയിറക്കം വരുന്നത്.

സമുദ്രം എല്ലാദിവസവും വേലിയിറങ്ങുന്നു.
വേലിയിറങ്ങുക
४. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : शरीर पर धारण की हुई या पहनी हुई चीज का वहाँ से हटाये जाने पर अलग होना।

उदाहरण : क्या तुम्हारे कपड़े, जूते और मोजे उतर गए?

पर्यायवाची : खुलना, निकलना

ഒരു സാധനത്തിൽ നിന്നും മറ്റൊരു സാധനം മാറ്റുന്നത്

നിങ്ങളുടെ വസ്ത്രവും കാലുറയും, പാദരക്ഷയും മാറ്റുക
മാറ്റുക
५. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / परिवर्तनसूचक

अर्थ : भाव का गिर जाना या कम हो जाना।

उदाहरण : आजकल सोने का भाव उतर गया है।

पर्यायवाची : गिरना, घटना, लुढ़कना

Decrease in size, extent, or range.

The amount of homework decreased towards the end of the semester.
The cabin pressure fell dramatically.
Her weight fell to under a hundred pounds.
His voice fell to a whisper.
decrease, diminish, fall, lessen

മൂല്യം താഴുക അല്ലെങ്കില്‍ കമ്മിയാകുക

ഇപ്പോള്‍ സ്വര്ണ്ണ വില ഇടിഞ്ഞു
വിലകമ്മിയാവുക, വിലകുറയുക, വിലതാഴുക, വിലയിടിയുക
६. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : रंग, चमक आदि का धीमा पड़ जाना।

उदाहरण : एक ही धुलाई में कपड़े का रंग उड़ गया।

पर्यायवाची : उड़ जाना, उड़ना, निकलना, फीका पड़ना

നിറം,തിളക്കം എന്നിവ നഷ്ടമാവുക

ഒറ്റ അലക്കില്തളന്നെ നിറം മങ്ങിപ്പോയി
ഇരുളുക, കുറയുക, തളരുക, മങ്ങുക, വാ‍ടുക
७. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : कांति का मलिन पड़ना।

उदाहरण : बुरी ख़बर सुन कर उसका चेहरा मुरझा गया।

पर्यायवाची : कुम्हलाना, मुरझाना, मुर्झाना, म्लान होना

Lose freshness, vigor, or vitality.

Her bloom was fading.
fade, wither

८. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : वर्ष, मास आदि का अंत की ओर होना या आना।

उदाहरण : अब कृष्ण पक्ष उतर रहा है।

അവസാനിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുക

ഇപ്പോൾ കൃഷ്ണപക്ഷം അവസാനിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു
അവസാനിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുക
९. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : किसी प्रकार के आवेश का मंद पड़कर शांत या समाप्त होना।

उदाहरण : पिताजी का गुस्सा अभी तक नहीं उतरा।
बुढ़ापे में भी उनकी पढ़ने की सनक नहीं उतरी।

ചില കാര്യങ്ങൾ പെട്ടെന്ന് വന്ന് അത് പതിയെ മന്ദീഭവിക്കുന്നു

പിതാജിയുടെ ക്രോധം ഇതുവരെയും കുറഞ്ഞില്ല അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാർദ്ധക്യത്തിലും പഠിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹം കുറഞ്ഞില്ല
ഇല്ലാതാകുക, കുറയുക, താഴുക
१०. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : फलों, फूलों आदि का अच्छी तरह से पक या फूल चुकने के बाद सड़न की ओर प्रवृत्त होना।

उदाहरण : कल तक यह आम उतर जायगा।
सब्जी उतर रही है।

പഴങ്ങൾക്ക് സമയം കഴിയുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന മാറ്റം

നാളെ വരെ ഈ മാങ്ങ ഇരുന്നാൽ അഴുകും മലക്കറി അഴുകുന്നു
അഴുകുക, ചീത്തയാകുക, ചീയുക, മോശമാകുക
११. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : कुछ वाद्ययंत्रों को जितना कसा, चढ़ा या तना रहना चाहिए उससे कसाव या तनाव का कम होना।

उदाहरण : जब ढोल, तबला, सारंगी आदि उतर जाय तो उसे तुरंत कस या चढ़ा लेना चाहिए।

पर्यायवाची : ढीला पड़ना, ढीला होना

തന്ത്രി വാദ്യങ്ങൾക്കും ചർമ്മ വാദ്യങ്ങൾക്കും വേണ്ട മുറുക്കക്കുറവ്

ചെണ്ട, തബല, സാരംഗി എന്നിവയിൽ അയവ് അനുഭവപ്പെട്ടാൽ ഉടന്തന്നെ അതിനെ മുറുക്കണം
അയവ്
१२. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : क्रमशः तैयार होने या बननेवाली चीजों का तैयार या बनकर काम में आने या बाजार में जाने के योग्य होना।

उदाहरण : बाग़ के पेड़-पौधों से फल-फूल उतर रहे हैं।
जुलाहे के करघे पर से थान और धोतियाँ उतरती हैं।

വില്പനയ്ക്ക് തയ്യാറാക്കുക

തോട്ടത്തിലെ ഫലമൂലാധികൾ വില്പനയ്ക്ക് തയ്യാറാക്കുക നെയ്ത്തുകാരന്റെ തറിയിൽ മുണ്ടും വേഷ്ടികളും വില്പനയ്ക്ക് തയ്യാറാക്കുന്നു
വില്പനയ്ക്ക് തയ്യാറാക്കുക
१३. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : कोई काम, व्यवसाय आदि शुरू करना या किसी विशेष कार्य-क्षेत्र में पदार्पण करना।

उदाहरण : पूँजीपति आजकल बैंकिंग कारोबार में भी उतर रहे हैं।

पर्यायवाची : आना

ഒരു കാര്യം തുടങ്ങാൻ തുടക്കം കുറിക്കുക

ധനികൻ ഈയിടെ ബാങ്കിംഗ് വ്യവസായം തുടങ്ങി
ആരംഭിക്കുക, തുടങ്ങുക
१४. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : उतर जाना या न रहना या किसी उच्च स्तर या स्थिति से अपने नीचे वाले सामान्य या स्वाभाविक स्तर, स्थिति आदि की ओर आना।

उदाहरण : आज सुबह ही इसका बुखार टूटा।
घंटों बाद मनोज का नशा टूटा।

पर्यायवाची : टूटना

Wear off or die down.

The pain subsided.
lessen, subside

ഇറങ്ങുക

ഇന്ന് രവിലെയാണ്‍ ഇവന്റെ പനി മറിയത് മണിക്കൂറുകള്ക്ക് ശേഷം മനോജിന്റെ ലഹരിയിറങ്ങി
അയയ്ക്കുക, ഇറങ്ങുക, വിടുക, വേർപ്പെടുക
१५. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : किसी अंकित नियत या स्थिर स्तर से नीचे आना।

उदाहरण : बच्चे का कक्षा में स्तर उतर रहा है।
अचानक गवैये का स्वर उतर गया।

നേരത്തെ ഉള്ളതിൽ നിന്ന് കുറയുക

ക്ലാക്കിൽ കുട്ടിയുടെ നിലവാരം കുറയുന്നു പാട്ടുകാരന്റെ സ്വരം പെട്ടെന്ന് അവരോഹണത്തിൽ എത്തി
അവരോഹണത്തിൽ എത്തുക, കുറയുക, താഴുക
१६. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : देवता का मनुष्य आदि संसारी प्राणियों के रूप में धरती पर आना।

उदाहरण : जब पृथ्वी पर पाप बढ़ जाता है तब भगवान अवतार लेते हैं।
समय-समय पर अनेक अलौकिक महापुरुष इस लोक में उतरते रहते हैं।

पर्यायवाची : अवतरना, अवतरित होना, अवतार लेना, प्रकट होना, प्रकटना, प्रगटना, प्रघटना

ദൈവം മനുഷ്യനെപ്പോലെ ലൌകീക പ്രാണിയുടെ രൂപത്തില്‍ മണ്ണിലിറങ്ങി വരുക

എപ്പോഴെല്ലാം ഭൂമിയില്‍ പാപം വര്ദ്ധിക്കുന്നുവോ അപ്പോഴെല്ലാം ഭഗവാന് ഭൂമിയില് അവതരിക്കും കാലാകാലങ്ങളില് അലൌകീക പുരുഷന്മാര്‍ ഈ ഭൂമിയില് അവതരിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കും
അവതരിക്കുക, മനുഷ്യരൂപംധരിക്കുക
१७. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : कहीं आश्रय लेना।

उदाहरण : हम जब भी दिल्ली जाते हैं, शर्माजी के यहाँ रुकते हैं।

पर्यायवाची : टिकना, ठहरना, रहना, रुकना

എവിടെയെങ്കിലും ആശ്രയം തേടുക

ഞങ്ങള്‍ എപ്പോള്‍ ഡല്ഹിക്ക് പോയാലും ശര്മ്മാജിയുടെ കൂടെയാണ് തങ്ങുന്നത്
കഴിയുക, തങ്ങുക, താമസിക്കുക, വസിക്കുക
१८. क्रिया / कर्मसूचक क्रिया / शारीरिक कार्यसूचक

अर्थ : सवारी आदि से बाहर निकलना या वाहन से जमीन पर आना।

उदाहरण : वह बस से धीरे-धीरे उतरा।
ट्रक से माल उतरा।

പോയതിനുശേഷം വന്നിറങ്ങുക

അവൻ പതുക്കെ വന്ന് ഇറങ്ങി നിറയെ സ്വത്ത് ഉണ്ട്
ഇറങ്ങുക
१९. क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : कैमरे में तस्वीर आदि का खिंच जाना।

उदाहरण : आपका फोटो खिंच गया है।

पर्यायवाची : आना, खिंचना, खिचना, बनना

കതക് അടയ്ക്കുക

മഹേഷ് പുറത്തു പോയപ്പോൾ മുറിയുടെ കതക് അടച്ചു
അടയ്ക്കുക
२०. क्रिया / अनैच्छिक क्रिया
    क्रिया / होना क्रिया

अर्थ : किसी पद या स्थान से खिंच, खिसक या गिरकर अथवा किसी अन्य प्रकार से अलग होकर नीचे आना।

उदाहरण : बकरे की खाल उतर गई है।
वह अपने दुर्व्यवहार के कारण मेरे चित्त पर से उतरा है।

ഒന്നിൽ നിന്നും അടർന്നു പോകുക

ആടിന്റെ തൊലി വേറിട്ടുപോയി അവന്റെ ചീത്ത പെരുമാറ്റത്തിൽ എന്റെ മനസ്സ് വേറിട്ടുപോയി
തെറ്റിപ്പോകുക, മാറിപ്പോകുക, വേറിട്ടുപോകുക
२१. क्रिया / अवस्थासूचक क्रिया

अर्थ : मिली, सटी या लगी हुई चीज़ आदि का अलग होना।

उदाहरण : कमीज़ का बटन निकल गया है।
क़िताब के पन्ने निकल रहे हैं।
सीलन के कारण दीवार का सीमेंट उधड़ रहा है।

पर्यायवाची : अलग होना, उकलना, उकिड़ना, उकिलाना, उखड़ना, उखरना, उचटना, उचड़ना, उचरना, उधड़ना, टूटना, निकलना, पृथक होना

Come apart.

The two pieces that we had glued separated.
divide, part, separate

കൂടിച്ചേര്ന്നിരിക്കുന്ന ഒട്ടിപിടിച്ചിരിക്കുന്ന അല്ലെങ്കില് പറ്റി ചേര്ന്നിരിക്കുന്ന വസ്തു എന്നിവയെ വേര്തിരിക്കുക

കമ്മീസിന്റെ ബട്ടണ് ഇളകിപോയി പുസ്തകത്തിന്റെ താളുകള്‍ ഇളകി വന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്നു ഈര്പ്പം കാരണം ഭിത്തിയിലെ സിമിന്റ് ഇളകിപോയി
ഇളകിപോവുക
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।