पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से अवरत शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

अवरत   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / घटना / प्राकृतिक घटना

अर्थ : जल के बहाव में वह स्थान जहाँ पानी की लहर एक केंद्र पर चक्कर खाती हुई घूमती है।

उदाहरण : वह नदी में नहाते समय भँवर में फँसकर डूब गया।

पर्यायवाची : अवर्त, अवर्त्त, आवर्त, आवर्त्त, घुमरी, चक्र, जलरंड, जलरण्ड, जलावर्त, भँवर, भँवरी, भंवर, भंवरी, विवर्त

A powerful circular current of water (usually the result of conflicting tides).

maelstrom, vortex, whirlpool

ജലത്തിന്റെ ഒഴുക്കിന്റെ നടുക്ക്‌ വെള്ളത്തിന്റെ തിര വട്ടത്തില്‍ കുഴിഞ്ഞ്‌ ചുട്ടിക്കറങ്ങുന്നത്.

അവന്‍ നദിയില് കുളിക്കുന്ന നേരത്ത്‌ ചുഴിയില്‍ പെട്ട് മുങ്ങിപ്പോയി.
കുഴി, ഗർത്തം, ചുഴി, നീർച്ചുഴി
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान
    संज्ञा / भाग

अर्थ : जंतुओं के शरीर के ऊपर का वह स्थान जहाँ के रोएँ या बाल एक केन्द्र पर विशेष प्रकार से घूमे हुए हों।

उदाहरण : भौंरियाँ शुभ और अशुभ का परिचायक होती हैं।

पर्यायवाची : आवर्त, आवर्त्त, भँवरी, भंवरी, भौंरी, भ्रमरी

ജന്തുക്കളുടെ ശരീര്‍ത്തിലെ രോമങ്ങള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ മുടി അവിടെ നിന്ന് അവ ചുറ്റുംവളര്‍ന്നു വരുന്നത്

ചുഴികള്‍ ശുഭാശുഭ സൂചനകള്‍ ആകുന്നു
ചുഴികള്‍
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : गाय, भैंस आदि के शरीर का स्पर्श होते ही उनके शरीर पर निर्माण होने वाला वृत्ताकार स्फुरण।

उदाहरण : बैल के शरीर पर कंकड़ लगते ही भौंरी तैयार हो गई।

पर्यायवाची : आवर्त, आवर्त्त, भँवरी, भंवरी, भौंरी, भ्रमरी

A periodically recurring phenomenon that alternately increases and decreases some quantity.

pulsation
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : एक प्रकार का रत्न।

उदाहरण : ज्योतिषी ने उसे आवर्त्त जड़ी अँगूठी पहनने कहा है।

पर्यायवाची : आवर्त, आवर्त्त, लाजबर्द

५. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / रासायनिक वस्तु

अर्थ : एक प्रकार का खनिज पदार्थ।

उदाहरण : सोनमक्खी का प्रयोग औषध के रूप में होता है।

पर्यायवाची : अश्म, आपीत, आवर्त, आवर्त्त, चक्रनाम, तापीज, ताप्य, धातुमाक्षिक, महारस, माक्षिका धातु, सोनमक्खी, सोनामक्खी, सोनामाखी, स्वर्णमाक्षिक, स्वर्णोपधातु

A yellow copper ore (CuFeS2) made up of copper and iron sulfide.

chalcopyrite, copper pyrites

ഒരു ഖനിജ വസ്തു

മഹാരസം ഔഷധം ആകുന്നു
മഹാരസം

अवरत   विशेषण

१. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : जिसने सांसारिक वस्तुओं तथा सुखों के प्रति राग अथवा आसक्ति बिलकुल छोड़ दी हो।

उदाहरण : विरक्त सिद्धार्थ को कठोर साधना के बाद बोध गया में बोधी वृक्ष के नीचे ज्ञान प्राप्त हुआ।

पर्यायवाची : अपाश्रित, अमुग्ध, अरत, अराग, असंसारी, उदासीन, कामनारहित, तसव्वुफ, तसव्वुफ़, तसौवफ, तसौवफ़, निरीह, बैरागी, रागहीन, विमुख, विरक्त, विरत, विरागी, वैरागी, संन्यासी, सन्नासी, सन्यासी

Freed from enchantment.

disenchanted

ഏതൊരുവനാണോ ലൌകീക വസ്തുക്കളോടും സുഖങ്ങളോടും പൂര്ണ്ണമായും ആസക്തിയോ അനുരാഗമോ ഇല്ലാത്തത്.

ജരയും മൃത്യുവും കണ്ടതിനു ശേഷമാണ് ബുദ്ധ ഭഗവാന്‍ വിരക്തിയുള്ളവനായത്.
ആസക്തിയില്ലാത്ത, വിരക്തിയുള്ള
२. विशेषण / विवरणात्मक / अवस्थासूचक

अर्थ : रुका हुआ।

उदाहरण : ठहरा काम पुनः प्रारंभ कर दिया गया है।

पर्यायवाची : गतिहीन, ठप, ठप्प, ठहरा, थमा, बंद, बन्द, रुका, विश्रांत, विश्रान्त, स्थिर

Not in operation or operational.

The oven is off.
The lights are off.
off

തടസ്സം വന്നത്

നിര്ത്തി വയ്ക്കപ്പെട്ട ജോലി പുനരാരംഭിക്കപ്പെട്ടു
നിര്ത്തിവച്ച, നിര്ത്തിവയ്ക്കപ്പെട്ട
३. विशेषण / विवरणात्मक / गुणसूचक

अर्थ : जो सदृश न हों या एक दूसरे से भिन्न हों।

उदाहरण : यह फूल इन सबसे अलग है।
सभी धर्मों के मार्ग पृथक हैं पर मंज़िल एक है।

पर्यायवाची : अतुल्य, अनमिल, अनमिलत, अनमेल, अपृक्त, अबंधुर, अबन्धुर, अमिल, अमेल, अयुग, अरगट, अलग, अलहदा, असंबद्ध, असदृश, असम, असमान, असम्बद्ध, इकौंसा, इकौसा, गैर बराबर, गैरबराबर, जुदा, पृथक, पृथक्, बेमेल, भिन्न, मुखतलिफ, मुखतलिफ़, मुख़्तलिफ़, मुख्तलिफ, विभिन्न, विषम, विसम

രൂപ സാദൃശ്യമില്ലാത്തതു അല്ലെങ്കില്‍ ഭിന്നമായതു്.

ഈ പൂവു്‌ ഇവയില് നിന്നൊക്കെ വ്യത്യസ്തമാണ്, എല്ലാ ധര്മ്മങ്ങളുടെയും മാര്ഗ്ഗം വേറിട്ടതാണു്, പക്ഷെ ലക്ഷ്യം ഒന്നാണു്.
അനൈക്യം കാണിക്കുക, ചേർച്ചയില്ലായ്മ, പൊരുത്തക്കേടു കാണിക്കുക, ഭിന്നമായ, യോജിപ്പില്ലായ്മ, വിയോജിപ്പു കാണിക്കുക, വ്യത്യസ്ഥമായ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।