पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से पालि शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

पालि   संज्ञा

१. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वस्तु आदि का आगे की ओर निकला हुआ पतला भाग।

उदाहरण : दुर्योधन ने श्रीकृष्ण से कहा कि बिना युद्ध के सूई की नोक के बराबर ज़मीन भी पांडवों को नहीं दूँगा।

पर्यायवाची : अणी, अनी, नोंक, नोक, शिखा, शोशा

A sharp point (as on the end of a spear).

pike

ഏതെങ്കിലും ഒരു വസ്തുവിന്റെ മുന്നിലേക്കു നില്ക്കുന്ന നീണ്ട ഭാഗം.

യുദ്ധം ചെയ്യാതെ ഒരു സൂചി മുനയോളം സ്ഥലം പോലും പാണ്ഡവര്ക്കു കൊടുക്കില്ലെന്നു ദുര്യോധനന്‍ ശ്രീകൃഷ്ണനോടു പറഞ്ഞു.
മുന
२. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : कान के नीचे का लटकता हुआ भाग।

उदाहरण : महिलाएँ लोलकी में छिद्र कराकर गहने पहनती हैं।

पर्यायवाची : कर्णपाली, कर्णलता, कर्णलतिका, लुरकी, लोलक, लोलकी, लौ

The fleshy pendulous part of the external human ear.

ear lobe, earlobe

ചെവിയുടെ താഴെ തൂങ്ങി കിടക്കുന്ന ഭാഗം

സ്ത്രീകള്‍ കാതില്‍ ഓട്ടയിട്ട് ആഭരണം അണിയുന്നു
കര്ണ്ണദളം, കാത്
३. संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : किसी प्रदेश या स्थान के चारों ओर के विस्तार का अंतिम स्थान या रेखा।

उदाहरण : भारतीय सीमा पर जवान डटे हुए हैं।

पर्यायवाची : अवच्छेद, अवसान, इयत्ता, दायरा, परिमिति, बाउंड्री, बाउन्ड्री, संधान, सरहद, सिवान, सीमा, हद, हद्द

The line or plane indicating the limit or extent of something.

bound, boundary, bounds

ഏതെങ്കിലും ഒരു പ്രദേശം അല്ലെങ്കില്‍ വസ്തുവിന്റെ നാലുപാടും ഉള്ള വിസ്താരത്തിന്റെ അന്തിമ രേഖ

ഭാരതത്തിന്റെ അതിര്‍ത്തികളില്‍ സൈനീകര്‍ കാവല്‍ നില്‍ക്കുന്നു
അതിര്‍ത്തി, സീമ
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / कीट

अर्थ : जूँ के आकार का एक सफेद कीड़ा जो विशेषकर मैले पहनावों में पाया जाता है।

उदाहरण : साफ-सफाई न होने के कारण सिले हुए कपड़ों में चीलर पड़ जाते हैं।

पर्यायवाची : चिल्लड़, चिल्लर, चीलर, चील्लड़

Wingless usually flattened bloodsucking insect parasitic on warm-blooded animals.

louse, sucking louse

മൂട്ടപോലത്തെ ഒരു ജീവി അതിന് വെളുപ്പ് നിറമായിരിക്കും അത് സാധാരണയായി അഴുക്ക് വസ്ത്രങ്ങളിലാണ് കാണപ്പെടുന്നത്

അലക്കാത്തതുകൊണ്ട് അഴിച്ചിട്ടിരിക്കുന്ന തുണികളില് വെള്ളപേന് പിടിച്ചിരിക്കുന്നു
വെള്ളപേന്
५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : किसी वस्तु, व्यक्ति, आदि या उनके गुणों या अच्छी बातों के संबंध में कही हुई आदरसूचक बात।

उदाहरण : प्रशंसा से सभी खुश और प्रोत्साहित होते हैं।

पर्यायवाची : अभिनंदन, अभिनन्दन, अभिवंदन, अभिवन्दन, अभिवादन, अस्तुति, आशंसा, ईडा, तारीफ, तारीफ़, दाद, प्रशंसा, प्रशस्ति, प्रस्तुति, बड़ाई, मनीषा, वाहवाही, व्युष्टि, शंस, शस्ति, शाबाशी, श्लाघा, सराहना, स्तुति

An expression of approval and commendation.

He always appreciated praise for his work.
congratulations, extolment, kudos, praise

ഏതെങ്കിലും വസ്തു, വ്യക്തി അല്ലെങ്കില്‍ അവരുടെ ഗുണങ്ങള് അല്ലെങ്കില്‍ നല്ല കാര്യങ്ങളെ ആദര സൂചകമായി പറയുന്ന വാക്കു്.

ഗോപാലന്റെ സത്യസന്ധതയെ എല്ലാവരും പ്രശംസിച്ചു.
ആത്മപ്രശംസ, ആദരപ്രകടനം, കരഘോഷം, ചാടുക്തി, പുകഴ്ത്തല്‍, പ്രകീര്ത്തനം, പ്രകീര്ത്തി, പ്രശംസ, പ്രശംസാവചനം, ബഹുമതി, മധുരവചനം, മുഖസ്തുതി, മേനി, വാക്കു്‌, വാഴ്ത്തല്‍, വിളിച്ചുപരയല്‍, ശ്ളാഘ, ശ്ളാഘനം, സ്തുതി, സ്തുതിഘോഷം
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : जहाँ तक कोई बात या काम हो सकता हो या होना उचित हो।

उदाहरण : कोई भी काम सीमा के अन्दर रहकर ही करना चाहिए।

पर्यायवाची : अवध, अवधि, इयत्ता, कगार, दायरा, परवान, परिमिति, पारावार, मर्यादा, सीमा, हद, हद्द

The point or degree to which something extends.

The extent of the damage.
The full extent of the law.
To a certain extent she was right.
extent

ഏതെങ്കിലും കാര്യമോ ജോലിയോ ചെയ്തു തീര്ത്ത് എത്തേണ്ട ഉചിതമായ സ്ഥലം.

ഏതൊരു പണിയും ലക്ഷ്യസ്ഥാനത്തിനുള്ളില്‍ നിന്നുകൊണ്ട് ചെയ്യേണ്ടതാണ്.
ലക്ഷ്യസ്ഥാനം
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुणधर्म

अर्थ : किसी तल पर पड़ा हुआ चिह्न।

उदाहरण : कई बार धोने के बाद भी इस कपड़े पर लगा धब्बा नहीं मिटा।

पर्यायवाची : चटका, दाग, दाग़, धब्बा, निशान

A visible indication made on a surface.

Some previous reader had covered the pages with dozens of marks.
Paw prints were everywhere.
mark, print

ഏതോ സ്ഥലത്തു്‌ വീണു പോയ അടയാളം

പല പ്രാവശ്യം കഴുകിയിട്ടും ഈ വസ്ത്രത്തില്‍ പതിഞ്ഞ കറ പോയില്ല.
അങ്കം, അടയാളം, കറ, നിറഭേദം, പാടു്‌, പുള്ളി, സസ്യങ്ങള്‍ മുറിക്കുമ്പോള്‍ ഊറിവരുന്ന ദ്രവം
८. संज्ञा / भाग

अर्थ : बैठे हुए व्यक्ति के सामने की कमर और घुटनों के बीच का भाग जिसमें बच्चे आदि को लिया जाता है और अधिकतर अपने पेट, सीने आदि से सटाया जाता है।

उदाहरण : माँ बच्ची को गोद में बैठाकर खाना खिला रही है।

पर्यायवाची : अँकवार, अँकोर, अँकोरी, अँकौर, अंक, अंकोर, अंकोरी, अंकौर, अकोर, अकोरी, अङ्क, अवछंग, उछंग, क्रोड़, गोद, गोदी

The upper side of the thighs of a seated person.

He picked up the little girl and plopped her down in his lap.
lap

ഇരിക്കുന്ന ആളുടെ തുടയുടെ മേല്ഭാഗം.

അമ്മ കുട്ടിയെ മടിയില്‍ കിടത്തി ഭക്ഷണം കൊടുക്കുന്നു.
മടി, മടിത്തട്ട്
९. संज्ञा / अवस्था / भौतिक अवस्था

अर्थ : ऐसी परम्परा जिसमें एक ही प्रकार की वस्तुएँ, व्यक्ति या जीव एक दूसरे के बाद एक सीध में हों।

उदाहरण : राशन की दुकान पर लोगों की पंक्ति लगी हुई थी।
लोग पंगत में बैठकर खा रहे हैं।

पर्यायवाची : अली, अवली, आलि, आवलि, आवली, कतार, क़तार, ताँता, ताँती, तांता, तांती, पंक्ति, पंगत, पंगती, पांत, माल, माला, मालिका, लाइन, शृंखला, श्रेणी, सतर, सिलसिला

An arrangement of objects or people side by side in a line.

A row of chairs.
row

ഒരേതരത്തിലുള്ള വസ്തു, വ്യക്തി അല്ലെങ്കില്‍ ഒരാളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ ഭാഗം ഒന്നിനുപുറകെ ഒന്നായി വെച്ചിരിക്കുന്നത്.

റേഷന്‍ കടയുടെ മുന്നില്‍ ആള്ക്കാരുടെ നീണ്ട വരി വന്നു കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.
അണി, ആളി, ആവലി, നിര, വരി
१०. संज्ञा / भाग

अर्थ : किसी वस्तु का वह भाग जहाँ उसकी लम्बाई या चौड़ाई समाप्त होती है।

उदाहरण : इस थाली का किनारा बहुत ही पतला है।

पर्यायवाची : अवारी, आर, उपांत, किनार, किनारा, कोर, छोर, झालर, सिरा

The boundary of a surface.

border, edge

എവിടെയെങ്കിലും നീളത്തിലോ വീതിയിലോ ആയിക്കിടക്കുന്ന ഏതെങ്കിലും വസ്തുവിന്റെ ഭാഗം.

ഈ കിണ്ണത്തിന്റെ അരിക് വളരെയധികം ദുര്ബ്ബലമാണ്.
അരിക്, അരു, അരുക്, അറ്റം, ഇറമ്പ്, ഉതട്, കൊണിച്ചം, തടം, തിണ്ട്, പാര്ശ്വം
११. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / निर्जीव / स्थान / भौतिक स्थान

अर्थ : खड़े हुए मनुष्य के वक्षस्थल और कमर के बीच का वह स्थान जिस पर बच्चों को बैठाकर हाथ के घेरे से सँभाला जाता है।

उदाहरण : यह बच्चा गोद से उतरना ही नहीं चाहता है।

पर्यायवाची : अँकवार, अँकोर, अँकोरी, अँकौर, अंक, अंकोर, अंकोरी, अंकौर, अकोर, अकोरी, अङ्क, अवछंग, उछंग, क्रोड़, गोद, गोदी

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।