पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से धर्म शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

धर्म   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / सामाजिक कार्य

अर्थ : ऐसा कार्य जो नीतिपरक हो।

उदाहरण : नैतिक कार्यों के द्वारा ही हम समाज का उत्थान कर सकते हैं।

पर्यायवाची : अच्छा काम, अवदान, धरम, नैतिक कार्य, सत्कर्म, सत्कार्य, साधुकर्म, सुकर्म, सुकृत्य

Performance of moral or religious acts.

Salvation by deeds.
The reward for good works.
deeds, works

നീതി യുക്തമായ കര്മ്മം

സത് കര്മ്മങ്ങളിലൂടെ മാത്രമേ നമുക്ക് സമൂഹത്തിന്റെ ഉദ്ധാരണം ചെയ്യുവാന്‍ കഴിയുകയുള്ളു
സത്കര്മ്മം
२. संज्ञा / समूह

अर्थ : * दैविक शक्ति में अपना विश्वास दर्शाने के लिए बनी संस्था या समुदाय।

उदाहरण : मुस्लिम धर्म की स्थापना मुहम्मद साहब ने की थी।

पर्यायवाची : धरम, मजहब, मज़हब, संगठित धरम, संगठित धर्म

An institution to express belief in a divine power.

He was raised in the Baptist religion.
A member of his own faith contradicted him.
faith, organized religion, religion

ഒരു സമൂഹം അല്ലെങ്കില്‍ സമുദായം അത് ഈശ്വര ശക്തിയില് തങ്ങളുടെ വിശ്വാസങ്ങള്‍ അര്പ്പിച്ചിരിക്കുന്നു അല്ലെങ്കില്‍ ഈശ്വരനില് വിശ്വസിക്കുന്നു

ഇസ്ലാം മതത്തിന്റെ സ്ഥാപകന്‍ മുഹമ്മദ് നബിയാണ്
മതം
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : व्यक्ति या वस्तु में सदा प्रायः एक-सा बना रहने वाला मूल या मुख्य गुण।

उदाहरण : वह स्वभाव से शर्मीला है।

पर्यायवाची : अनूक, अयान, अवग्रह, ढब, धरम, निसर्ग, प्रकृति, प्रवृत्ति, फ़ितरत, फितरत, मिज़ाज, मिजाज, वृत्ति, सिफत, सिफ़त, सुभाव, स्पिरिट, स्वभाव

The essential qualities or characteristics by which something is recognized.

It is the nature of fire to burn.
The true nature of jealousy.
nature

४. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / शारीरिक कार्य

अर्थ : किसी जाति, वर्ग, पद आदि के लिए निश्चित किया हुआ कार्य या व्यवहार।

उदाहरण : प्रजा की रक्षा करना ही राजा का वास्तविक धर्म है।

पर्यायवाची : कर्तव्य, कर्त्तव्य, धरम

Work that you are obliged to perform for moral or legal reasons.

The duties of the job.
duty

ഏതെങ്കിലും ജാതി, വര്ഗ്ഗം, സ്ഥാനം മുതലായവയ്ക്കുവേണ്ടി നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കാര്യം അല്ലെങ്കില്‍ ഏര്പ്പാട്.

പ്രജകളെ രക്ഷിക്കേണ്ടത് രാജാവിന്റെ ധര്മ്മമാണ്.
കര്ത്തവ്യം, ധര്മ്മം
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिंदू धर्म के अनुसार मृत्यु के अधिष्ठाता देवता।

उदाहरण : सती सावित्री ने यमराज से सौभाग्यवती होने का आशीर्वाद प्राप्त कर अपने मृत पति को जीवित करा लिया।

पर्यायवाची : अर्कज, अर्कतनय, काल, काल देवता, जमराज, दंडधर, दंडधार, दण्डधर, दण्डधार, धरम, धरमराज, धर्मराज, पितरपति, पितृदैवत, पितृनाथ, पितृराज, पृथिवीपति, प्रेतनाथ, प्रेतनाह, प्रेतपति, महासत्य, मृत्यु देवता, यम, यम देव, यम देवता, यमराज, वैवस्वत, शीर्णपाद

Hindu god of death and lord of the underworld.

yama

ഹിന്ദു മതമനുസരിച്ച് മരണത്തിന്റെ അധിഷ്ഠാവായ ദേവന്

സതി സാവിത്രി യമരാജാവിനോട് സുമംഗലിയായിരിക്കുവാനുള്ള വരം വാങ്ങി തന്റെ മരിച്ചു പോയ ഭര്ത്താവിനെ ജീവിപ്പിച്ചു
കാലന്‍, ധര്മ്മരാജന്‍, യമന്, യമരാജന്‍
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / संप्रेषण

अर्थ : वह व्यवहार जिसमें उत्तमता का भाव हो।

उदाहरण : हमें सबके साथ सद्व्यवहार करना चाहिए।
सद्व्यवहार लोगों में प्यार बढ़ाता है।

पर्यायवाची : अच्छा बरताव, अच्छा व्यवहार, आकूति, आर्यधरम, आर्यधर्म, धरम, नेकचलनी, मर्यादा, सदाचरण, सदाचार, सद् व्यवहार, सद्व्यवहार, साधुता, सुव्यवहार

Concern with the distinction between good and evil or right and wrong. Right or good conduct.

morality

ഉത്തമന്റെ ലക്ഷണമുള്ള സ്വഭാവം.

നാം എല്ലാവരോടും നല്ല പെരുമാറ്റം കാണിക്കണം.
നല്ല പെരുമാറ്റം, നല്ല സ്വഭാവം
७. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / सामाजिक कार्य

अर्थ : परोपकार, दान, सेवा आदि कार्य जो शुभ फल देते हैं।

उदाहरण : दीन-दुखियों की सेवा ही सबसे बड़ा धर्म है।

पर्यायवाची : ईमान, धरम, धार्मिक कृत्य, पवित्रकर्म, पुण्य, पुण्य कर्म, पुन्न, पुन्य

സ്വര്ഗ്ഗം തുടങ്ങിയ ശുഭഫലങ്ങള്‍ തരുന്ന കാര്യം.

ദുഃഖം കൊണ്ടു വലയുന്നവരെ സഹായിക്കലാണൂ്‌ ഏറ്റവും വലിയ ധര്മ്മം .
കടമ, ദാനം, ധര്മ്മം, ധര്മ്മാചരണം, ധാര്മ്മികത, നീതിബോധം, പുണ്യം, ഭിക്ഷ, മതം, സദാചാരം, സദാചാരാനുഷ്ഠാനം
८. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : परलोक, ईश्वर आदि के संबंध में विशेष प्रकार का विश्वास और उपासना की विशेष प्रणाली।

उदाहरण : हिंदू धर्म की सबसे बड़ी विशेषता यह है कि उसमें अन्य सभी धर्मों के प्रति सहनशीलता है।

पर्यायवाची : धरम, मजहब, मज़हब

A strong belief in a supernatural power or powers that control human destiny.

He lost his faith but not his morality.
faith, religion, religious belief

പരലോകം, ഈശ്വരന്‍ മുതലായവയില്‍ വിശ്വാസവും ഉപാസനയും അര്പ്പിക്കുന്ന പ്രത്യേക രീതി.

ഹിന്ദു മതത്തിന്റെ പ്രത്യേകത എന്തെന്നാല്‍ അതിനു മറ്റു മതങ്ങളുടെ നേരെ സഹനശീലതയുണ്ട്.
ധര്മ്മം, മതം, വിശ്വാസം
९. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : बाँस या लोहे आदि की छड़ को कुछ झुकाकर उसके दोनों सिरों के बीच डोरी बाँधकर बनाया हुआ अस्त्र, जिससे तीर चलाते हैं।

उदाहरण : शिकारी ने धनुष से निशाना साधा और शेर को ढेर कर दिया।

पर्यायवाची : कमान, कोडंड, कोदंड, चाँप, चाप, तुजीह, धनक, धनु, धनुष, धन्व, धन्वा, धरम, बाँक, शरायुध, शरासन

മുള അല്ലെങ്കില്‍ ഇരുമ്പിന്റെ കമ്പിയെ കുറച്ചു വളച്ചിട്ടു അതിന്റെ രണ്ടറ്റങ്ങളെ ചരടു കൊണ്ടു കെട്ടി ഉണ്ടാക്കിയ വില്ലുകൊണ്ടു അമ്പെയ്യുന്നു.; ശികാരി പുലിയെ അമ്പുകൊണ്ടു ഉന്നംവെച്ചു കൊന്നു.


ഇഷ്വാസം, കാർമ്മുകം, കോദണ്ഡം, ചാപം, ഞാണ്‍, ധനു, ധനുസ്സു്, ധന്വം, വില്ലങ്കം, വില്ലുന്ന ആയുധം, ശരം, ശരാസനം
१०. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / गुण

अर्थ : अलंकार शास्त्र में वह गुण या वृत्ति जो उपमेय और उपमान दोनों में समान रूप से विद्यमान रहती है और जिसके आधार पर एक वस्तु की उपमा दूसरी वस्तु से दी जाती है।

उदाहरण : तेजस्वी व्यक्ति और सूर्य दोनों का धर्म प्रखरता है।

पर्यायवाची : धरम

मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।