पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से सावित्र शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

सावित्र   विशेषण

१. विशेषण / संबंधसूचक

अर्थ : सविता अर्थात् सूर्य-संबंधी।

उदाहरण : सौर्य ऊर्जा का कई तरह से उपयोग किया जाता है।
मंदिर में पंचकुंडीय सावित्र होम चल रहा है।

पर्यायवाची : सौर्य

Relating to or derived from the sun or utilizing the energies of the sun.

Solar eclipse.
Solar energy.
solar

സൂര്യനെ

സൂര്യനെ അനേകരീതിയിൽ ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു ക്ഷേത്രത്തിൽ പഞ്ചകുണ്ഠീയ സൂര്യനെ ഹോമം നടക്കുന്നു
സൂര്യനെ

सावित्र   संज्ञा

१. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : हिन्दू धर्मग्रंथों में वर्णित एक देवता।

उदाहरण : वेदों में भी सूर्यदेव की पूजा का विधान है।

पर्यायवाची : अंशुमान, अंशुमाली, अधिरथी, अरविंदबंधु, अरविन्दबन्धु, अर्क, अर्जमा, अर्णव, अर्यमा, अर्य्यमा, अविनीश, अह, अहस्पति, आदित्य, आदिदेव, कालेश, कुवम, केश, खगपति, गभस्ति, गभस्तिपाणि, गभस्तिहस्त, गविष्ठ, गोकर, चक्रबंधु, चक्रबन्धु, चक्रबांधव, चक्रबान्धव, चित्रभानु, जगत्साक्षी, ज्वालमाली, तरणि, तीक्ष्णरश्मि, तीक्ष्णांशु, तुंगीश, त्रयीतन, त्रयीमय, त्विषामीश, दनमणि, दिनकर, दिनमणि, दिवसकर, दिवसकृत, दिवसनाथ, दिवसभर्ता, दिवसमणि, दिवसेश, दिवसेश्वर, दिवस्पति, दिवामणि, दिवावसु, दिव्यांशु, दीप्तकिरण, दुड़ियंद, द्यु-पति, द्यु-मणि, द्युपति, द्युम्न, नभश्चक्षु, नभस्मय, पचत, पद्मगर्भ, प्रजादार, प्रजाध्यक्ष, भट्टारक, भानु, भास्कर, भूताक्ष, मरीची, मार्तंड, मार्तण्ड, मिहिर, यमसू, वरेय, वृषाकपि, वेदवादन, वेदात्मा, वेदोदय, वेध, वेधा, सहस्रकिरण, सहस्रगु, सूर्य, सूर्य देव, सूर्य देवता, सूर्यदेव, हेमकर, हेममाली

An important god of later Hinduism. The sun god or the sun itself worshipped as the source of warmth and light.

surya

ഹൈന്ദവ മതഗ്രന്ഥങ്ങളില്‍ വര്ണ്ണിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു ദേവത

വേദങ്ങളിലും സൂര്യദേവനുള്ള പൂജകളുടെ വിധി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്
അംശുമാന്‍, അര്ക്കൻ, ആദിത്യന്, ദിനകരന്, ഭാനുരവി, ഭാസ്ക്കരന്‍, മാര്ത്താണ്ടന്‍, സഹസ്രകിരണന്‍, സൂര്യദേവന്‍, സൂര്യന്‍
२. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : एक प्रकार के वैदिक देवता।

उदाहरण : वेदों में वसुओं की संख्या आठ बताई गई है।

पर्यायवाची : आदित्य, वसु

A deity worshipped by the Hindus.

hindu deity

ഒരു വൈദീക ദേവത

വേദങ്ങളില്‍ അഷ്ട വസുക്കളെ കുറിച്ച് പരാമര്ശിക്കുന്നു
ആദിത്യ, വസു, സാവിത്ര്
३. संज्ञा / सजीव / जन्तु / स्तनपायी / व्यक्ति

अर्थ : हिंदुओं के चार वर्णों में से पहले वर्ण का मनुष्य।

उदाहरण : पंडित श्याम नारायण एक श्रेष्ठ ब्राह्मण हैं।
आज का ब्राह्मण अपने कर्म से विचलित होता जा रहा है।
ब्राह्मणों की उत्पत्ति अग्नि से मानी गई है।

पर्यायवाची : अनलमुख, आग्नेय, इरेश, त्रयीमुख, द्विज, द्विजपति, द्विजाति, द्विजेंद्र, द्विजेन्द्र, द्विजेश, नृदेव, नृदेवता, पंडित, बाम्हन, ब्रह्मण, ब्राह्मण, भू-देव, भू-देवता, भू-सुर, भूदेव, भूदेवता, भूमिदेव, भूसुर, महिदेव, माहन, माहनीय, मैत्र, योगचक्षु, लहेर, वर्णज्येष्ठ, विप्र, वेदगर्भ, वेदाधिदेव, शिखी

A member of the highest of the four Hindu varnas.

Originally all brahmans were priests.
brahman, brahmin

ഹിന്ദുക്കളുടെ നാലു വര്ണ്ണങ്ങളില്‍ ആദ്യത്തെ വര്ണ്ണത്തിലെ മനുഷ്യന്

പണ്ഡിറ്റ് ശ്യാം നാരായണ്‍ ഒരു ശ്രേഷ്ഠ ബ്രാഹ്മണന്‍ ആണ്ഇന്ന് ബ്രാഹ്മണര്‍ തങ്ങളുടെ കരമ്മത്തില്‍ നിന്ന് വ്യതിചലിക്കുന്നു ബ്രാഹ്മണന്റെ ഉത്പത്തി അഗ്നിയില്‍ നിന്ന് എന്നാണ് കണക്കാക്കുന്നത്
ബ്രാഹ്മണന്‍, വിപ്രന്
४. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : सूर्य के पुत्र।

उदाहरण : वे सावित्र की उपासना करते थे।

An important Hindu god. The sun in its life-giving aspect.

savitar
५. संज्ञा / सजीव / जन्तु / पौराणिक जीव

अर्थ : कुंती का सबसे बड़ा पुत्र जो बहुत दानी था और जिसके जन्म लेते ही कुंती ने उसे त्याग दिया था।

उदाहरण : कर्ण की दानवीरता की कहानी आज भी लोग बड़े चाव से सुनते एवं पढ़ते हैं।

पर्यायवाची : अंगराज, अरुणात्मज, अर्कज, अर्कतनय, कर्ण, कानीन, पातंगी, रविनंद, रविनंदन, रविनन्द, रविनन्दन, राधातनय, राधेय, वृषण, वैकर्तन, सूतज, सूततनय, सूतपुत्र

An imaginary being of myth or fable.

mythical being

കുന്തിയുടെ ഏറ്റവും മൂത്തമകന്‍ അദ്ദേഹം വലിയ ദാനശീലന് ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം ജനിച്ച ഉടനെ കുന്തി അദ്ദേഹത്തെ ഉപേക്ഷിച്ചു

കര്ണ്ണന്റെ ദാനവീരതകളുടെ കഥകള്‍ ആളുകള് ഇന്നും വലിയ താല്പ്പര്യത്തോടെ കേള്ക്കുന്നു
അംഗരാജന്, ആധിരഥി, കര്ണ്ണൻ, കാനീനന്‍, ചമ്പാധിപന്, രാധേയന്‍, വസുഷേണന്‍, വൈകര്ത്തനന്, സൂതന്
६. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / कार्य / सामाजिक कार्य
    संज्ञा / निर्जीव / घटना / सामाजिक घटना

अर्थ : वह संस्कार जिसके अंतर्गत बालक को यज्ञोपवीत धारण कराया जाता है।

उदाहरण : मेरा उपनयन संस्कार नौ वर्ष की अवस्था में हुआ था।

पर्यायवाची : आनयन, उपनयन, उपनयन संस्कार, जनेऊ, यज्ञोपवीत संस्कार

Any customary observance or practice.

rite, ritual

കുട്ടിയെ യജ്ഞോപവീതത്തിന് അര്ഹനാക്കുന്ന ഹൈന്ദവ സംസ്ക്കാരം

എന്റെ ഉപനയനം ഒമ്പതാമത്തെ വയസിലാണ് നടന്നത്
ഉപനയനം, പൂണൂൽകല്യാണം
७. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु

अर्थ : वह पवित्र सूत्र जो उपनयन संस्कार के बाद ब्राह्मण या क्षत्रिय बालक धारण करते हैं।

उदाहरण : पंडितजी मोटा जनेऊ धारण किए हुए थे।

पर्यायवाची : उपवीत, जनेऊ, ब्रह्मसूत्र, यज्ञसूत्र, यज्ञोपवीत

ഉപനയന ശുദ്ധികരണത്തിനു ശേഷം ബ്രാഹ്മണ ബാലന്മാടരും ക്ഷത്രിയ ബാലന്മാധരും ധരിക്കുന്ന പവിത്രമായ ചരട്.

പണ്ഠിതന്‍ തടിച്ച പൂണൂല്‍ ധരിച്ചിരിക്കുന്നു.
പൂണൂല്
८. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : एक तरह का प्राचीन अस्त्र।

उदाहरण : शत्रु पर उन्होंने सावित्र से वार किया।

९. संज्ञा / सजीव / वनस्पति / वृक्ष

अर्थ : एक पेड़ जिसके गोल, खट्टे फल खाने और दवा के काम में आते हैं।

उदाहरण : आँधी में इस आँवले की एक डाल टूट गयी।

पर्यायवाची : अकरा, अमला, अमृतफला, अमृता, आँवला, आँवला वृक्ष, आंवला, आमलक, आमला, करमर्द, करमर्दक, दिव्या, धात्री, माकंदी, माकन्दी, रोचनी, वल्वग, विलोमी, वृष्यफला, वृष्या, शिवा, श्रीफली

A tall perennial woody plant having a main trunk and branches forming a distinct elevated crown. Includes both gymnosperms and angiosperms.

tree

ഒരു മരം, അതിന്റെ ഉരുണ്ട ചവര്പ്പുള്ള ഫലം ഭക്ഷിക്കുന്നതിനും, മരുന്നിനും ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു

കൊടുങ്കാറ്റില്‍ ഈ നെല്ലിയുടെ ഒരു ശിഖരം ഒടിഞ്ഞുപ്പോയി
അമൃത, ആമലകി, തിഷ്യഫല, നെല്ലി, വയസ്ഥ
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।