पृष्ठ के पते की प्रतिलिपि बनाएँ ट्विटर पर सांझा करें व्हाट्सएप पर सांझा करें फेसबुक पर सांझा करें
गूगल प्ले पर पाएं
हिन्दी शब्दकोश से प्रतिमान शब्द का अर्थ तथा उदाहरण पर्यायवाची एवम् विलोम शब्दों के साथ।

प्रतिमान   संज्ञा

१. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : तौलने के लिए कुछ निश्चित मान का पत्थर,लोहे आदि का टुकड़ा।

उदाहरण : यह एक किलो का बाट है।

पर्यायवाची : बटखरा, बाट

A unit used to measure weight.

He placed two weights in the scale pan.
weight, weight unit

തൂക്കം നോക്കുന്നതിനായിട്ട് ഉപയോഗിക്കുന്ന കല്ല് അല്ലെങ്കില്‍ ലോഹം എന്നിവയുടെ കട്ട

ഇത് ഒരു കിലോയുടെ കട്ടി ആകുന്നു
കട്ടി
२. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / संकल्पना

अर्थ : वह निश्चित या स्थिर किया हुआ सर्वमान्य मान या माप जिसके अनुसार किसी प्रकार की योग्यता, श्रेष्ठता, गुण आदि का अनुमान या कल्पना की जाए।

उदाहरण : भारत में शिक्षा का मानदंड पहले से अच्छा हो गया है।

पर्यायवाची : उच्चता स्तर, गुणवत्ता स्तर, पैमाना, बेंचमार्क, बेन्चमार्क, मानक, मानदंड, मानदण्ड, मापदंड, मापदण्ड

A standard or model or pattern regarded as typical.

The current middle-class norm of two children per family.
norm

നിശ്ചിതമായ യോഗ്യത, ശ്രേഷ്ഠത മുതലായ സ്ഥിരമാക്കി വച്ചിരിക്കുന്ന ആ മഹനീയമായ നിയമം.

ഭാരതത്തില് വിദ്യാഭ്യാസത്തിന്റെ മാനദണ്ഡം മുന്പത്തേതിലും നല്ലതായി കണക്കാക്കുന്നു.
മാനദണ്ഡം
३. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / ज्ञान
    संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / मनोवैज्ञानिक लक्षण

अर्थ : किसी विषय को स्पष्ट रूप से बतलाने या सिद्ध करने के लिए किसी जाने हुए अन्य विषय का उल्लेख।

उदाहरण : उदाहरण देकर समझाने से बातें जल्दी समझ में आ जाती हैं।

पर्यायवाची : उदाहरण, दृष्टांत, नमूना, प्रयोग, मिसाल, हवाला

Showing by example.

exemplification, illustration

ഏതെങ്കിലും വിഷയം സ്പഷ്ടമായി പറഞ്ഞുകൊടുക്കുന്നതിനു വേണ്ടി അറിയാവുന്ന മറ്റൊരു വിഷയത്തോടുകൂടി അത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.

ഉദാഹരണം കൊടുത്ത് വിശദീകരിക്കുന്ന കാര്യങ്ങള്‍ പെട്ടന്ന് മനസ്സിലാകും.
ഉദാഹരണം, മാതൃക
४. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / शारीरिक वस्तु
    संज्ञा / भाग

अर्थ : हाथी का मस्तक।

उदाहरण : बच्चे ने मंदिर के सामने खड़े हाथी के सुसज्जित हस्तिमस्तक पर हाथ फेरा।

पर्यायवाची : अवग्रह, इभकुंभ, इभकुम्भ, किलावा, हस्ति मस्तक, हस्ति-मस्तक, हस्तिमस्तक

५. संज्ञा / निर्जीव / अमूर्त / बोध

अर्थ : जल, दर्पण आदि में दिखाई पड़ने वाली किसी वस्तु की छाया।

उदाहरण : देवर्षि नारद ने जब जल में अपना प्रतिबिंब देखा तो उन्हें बंदर का रूप दिखाई दिया।

पर्यायवाची : अक्स, इमेज, छवि, परछाईं, परछावाँ, परछाहीँ, प्रतिकाश, प्रतिबिंब, प्रतिबिम्ब, बिंब, बिम्ब

A likeness in which left and right are reversed.

mirror image, reflection, reflexion

വെള്ളം, കണ്ണാടി മുതലായവയില് കാണുന്ന ഛായ.

ദേവര്ഷിക നാരദന്‍ വെള്ളത്തില് തന്റെ പ്രതിബിംബം നോക്കിയപ്പോള്‍ കുരങ്ങന്റെ രൂപം കണ്ടു.
പ്രതിച്ഛായ, പ്രതിബിംബം
६. संज्ञा / निर्जीव / वस्तु / मानवकृति

अर्थ : किसी वस्तु, कार्य आदि को बनाने या करने से पहले तैयार की गई उसकी छोटी प्रतिकृति।

उदाहरण : नई मशीन का प्रारूप तैयार कर लिया गया है।

पर्यायवाची : डिज़ाइन, डिजाइन, नमूना, पूर्व रूप, प्रारूप, माडल, मॉडल, रूप रेखा, रूप-रेखा, रूपरेखा

Scale drawing of a structure.

The plans for City Hall were on file.
architectural plan, plan

ഏതെങ്കിലും വസ്തു ഉണ്ടാക്കുന്നതിനു മുന്പ് തയ്യാറാക്കുന്ന ബാഹ്യരേഖ.

പുതിയ യന്ത്രത്തിന്റെ മാതൃക ഉണ്ടാക്കിക്കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു.
മാതൃക, മാതൃകാരൂപം
७. संज्ञा / अवस्था

अर्थ : समान,बराबर या तुल्य होने की अवस्था या भाव।

उदाहरण : हमारी आपकी क्या समानता।

पर्यायवाची : तुल्यता, बराबरी, मुक़ाबला, मुक़ाबिला, मुकाबला, मुकाबिला, समता, समानता, साम्य

തുല്യമായ അവസ്ഥ അല്ലെങ്കില്‍ ഭാവം

എനിക്കും താങ്കള്ക്കും എന്തു സമാനതയാണുള്ളത്.
തുല്യത, സമാനത
मुहावरे भाषा को सजीव एवम् रोचक बनाते हैं। हिन्दी भाषा के मुहावरे यहाँ पर उपलब्ध हैं।